De stad Mortsel is bezig met de aanleg van een fietsenstalling rechts van het RVT “Meerminne”. Visueel blijkt de funderingslaag voor de bestrating fragmenten te bevatten van asbest-verdacht materiaal (leien, buis uit vezelcement).
Bij een oriënterend microscopisch onderzoek van het verdachte materiaal werden op asbestvezel gelijkende structuren teruggevonden.
Een rudimentaire kwantificatie leert dat het puin waarschijnlijk minstens 5000 mg/kg asbesthoudend materiaal bevat. (norm voor hergebruik: 100 mg/kg bij, richtwaarde bij puinbrekers is max. 1000 mg/kg voor afgedekte toepassingen en 100 mg/kg voor niet-afgedekte aanwendingen – VLAREA art. 4.2.2.4 d.d. 13/02/2009 - B.S 01.04.2009).
Het voor de fundering gebruikte gebroken mengpuin is geleverd door een erkend recyclagebedrijf voor bouwafval (breker).
Het materiaal werd midden 2008 geleverd en maakt deel uit van een levering van 30 ton. Het materiaal was vergezeld van BENOR-certificaat 504/10/B3.
Ter info: op het moment van levering was de nul-norm voor asbest nog van kracht!Voor de fundering werd naar schatting 10 ton gebruikt. Op de “grondbank” in Park Savelkoul” ligt nog een restant van naar schatting 5 ton (op een onverharde ondergrond).
Het overige materiaal werd elders gebruikt (mogelijk ook 10 ton gebruikt onder de reeds geplaatste fietsenstalling links van de ingang van RVT “Meerminne”).Probleem is woensdag 20 mei 2009 gemeld aan dienst stadswerken (Dhr. Van Beeck) en deze heeft dadelijk milieudienst gewaarschuwd. Er werden reeds stalen genomen van de asbestverdachte materialen.
De prompte behandeling van deze melding verdient een vermelding.In de marge dient vermeld te worden dat een dergelijke asbestverontreiniging van puingranulaat reeds meermaals voorgekomen is. Een bekende voorbeeld is het natuurgebied Bourgoyen-Ossemeersen, in Gent waarin paden aangelegd waren met gerecycleerd bouwafval (regularisatie was in dit geval niet mogelijk – alles werd achteraf afgegraven en vervangen door zuiver materiaal)
•
Advies
milieuraad van 28 mei 2009:
De milieuraad vreest dat het gebruikte steenpuin de norm voor asbest zeer ernstig overschrijdt. Op basis van deze veronderstelling vormt het materiaal een mogelijk ernstig risico voor de personeelsleden die ermee werken en een mogelijk (gering) risico indien het niet bewerkt wordt (TNO-rapport R2002/078)
Wanneer bij aangewend puin, asbest wordt aangetroffen, zal het geheel als verdacht worden beschouwd en zodanig dienen behandeld te worden. Bij overschrijding van de grenswaarden wordt materiaal aanzien als een afvalstof en dient deze te worden afgevoerd naar een specifieke stortplaats.
De milieuraad merkt op dat eenmaal de asbesthoudende materialen herbruikt worden, er relatief hoge inspanningen nodig zijn om de verdere diffuse verspreiding en dus een contaminatie van het leefmilieu in brede zin tegen te gaan.
De milieuraad is op basis van de tot nu toe gekende feiten niet van oordeel dat de stad nalatig geweest is, gezien het materiaal gekocht is met de noodzakelijke certificiëring.
De milieuraad vraagt het stadsbestuur om minimaal impact van het incident te beperken: volgende maatregelen te nemen om verdere verspreiding van het afval te vermijden:
- De nodige analysen uit te voeren door een door de OVAM erkend laboratorium (ALCONTROL – contact: Gramayestraat 4, 2000 Antwerpen 03/20.20.430) op de verdachte materialen om op tegensprekelijke wijze de aard en concentratie van asbest in het steenpuin vast te stellen.
Deze procedure kan gestart worden door een klacht in te dienen bij COPRO, de organisatie die het certificaat voor het puin uitgereikt heeft.- De resterende hoeveelheid steenpuin op de grondbank “Savelkoul” en het blootliggende steenpuin ter hoogte van RVT “Meerminne” te behandelen als gevaarlijk afval en af te dekken om verspreiding van stof tegen te gaan.
De stad kan bij falen, hiervoor aansprakelijk gesteld worden.- Het steenpuin op de grondbank “Savelkoul” te blokkeren voor verdere verwerking door de stadsdiensten.
Ook het storten van ander gelijksoortig puin bij de voorraad dient verboden te worden. De hoeveelheid af te voeren gevaarlijk afval op deze plek is daardoor reeds verdubbeld!
Mogen we ook opmerken dat de praktijk “solution by dilution” door Europese wetgeving verboden is en dat dergelijke praktijken strafbaar zijn.- Het materiaal dat op de grondbank ligt én dat nu verwerkt wordt voor de fietsenstalling aan het RVT “Meerminne” af te graven en af te voeren met door OVAM erkende transporteur naar een geschikte stortplaats.
- Het materiaal dat reeds verwerkt in andere toepassingen isoleren van de omgeving zodat het materiaal niet kan migreren naar de oppervlakte en steeds vochtig blijft. Voor concrete oplossingen kan de stad beroep doen op een erkend bodemdeskundige. (dit enkel indien regularisatie mogelijk is!)
- De milieuraad vraagt om de terreinen en de juiste locatie waarop het steenpuin gebruikt is aan te melden bij OVAM, zoals verplicht is indien de stad in kennis gesteld is van een potentiële bodemverontreiniging.
De milieuraad vraagt het stadsbestuur om op basis van het voorzorgsprincipe naar de toekomst toe minimaal volgende maatregelen te nemen om herhaling van de feiten te vermijden, temeer omdat de kostprijs om schade te remediëren een veelvoud is van de kostprijs van het materiaal (in dit geval 250 euro voor 30 ton).
- Gebruik maken van gerecycleerd puin van een hogere kwaliteitsklasse waarbij de intrinsieke kans op asbestverontreiniging kleiner is (vb. betonpuin i.p.v. gebroken mengpuin)
- Een kwaliteitssysteem op punt zetten waarbij:
- Bij de goederenacceptatie van dergelijke materialen, naast de controle van de documenten ook een visuele inspectie van de materialen wordt uitgevoerd.
- Het gebruik van dergelijke gebruikte goederen traceerbaar maken zodat bij problemen de locaties van het product later teruggevonden kunnen worden.
- Bij de periodieke opleiding van het stadspersoneel te wijzen op de gevaren van asbest, ze kennis te laten maken met de potentieel asbesthoudende materialen en meldingsplicht in te voeren voor potentieel gevaarlijke situaties.