Verslag milieuraad 9 januari 2003

Aanwezig:

Berghmans Hugo; Creemers Annemie; Dierick Jean; Iven Ivo; Lauwers Charles; Mertens Erik; Scheys Monique; Tobback Marc; Van Dyck Paul; Stoobandt Hubert; Peeters Veerle

Voorstelling jaarverslag 2002:

zie: jaarverslag 2002

Samenstelling milieuraad 2003:

zie ledenlijst 2003

Evaluatie afvalcijfers 2002:

Afvalcijfers Mortsel:

(ton) 2001 2002
Restafval 2575 2298
Grof huisvuil 607 614
Kringloopwinkel 93 95
GFT+ 608 645
Papier 1296 1224
PMD 254 267
Glas 493 478

(vergelijking van de eerste 9 maanden van 2002 met dezelfde periode in 2001)

We merken dat er minder restafval werd geproduceerd tijdens 2002.

We kunnen geen verschuiving naar andere fracties vaststellen: het minder geproduceerde restafval lijkt “verdampt” te zijn.

In het kader van het Fost Plus-project, zal er weldra een sorteeranalyse van het aangeboden afval plaatsvinden.

Over het gebruik van een compostvat, blijken nog steeds veel vragen te bestaan. In het stedelijk informatieblad zal weldra hierover meer informatie verschijnen.

We kunnen bovenstaande gegevens meenemen als we in een van volgende vergaderingen het aan te passen “Belastingsreglement op het ophalen van huishoudelijk afval” mogelijk moeten bespreken. (naar aanleiding van de nieuwe overeenkomst met Fost plus moet de prijs van de PMD-zak verlaagd worden.)

Bij het ter persen gaan van dit artikel, vernemen we dat het belastingsreglement reeds aan de gemeenteraad van 28/01/2002 voorgelegd gaat worden ter goedkeuring – een advies van de milieuraad zal dus niet gevraagd worden.

Mededelingen van het stadsbestuur:

Mededelingen - rondvraag:

Milieutips en -informatie:

Uitbetalingen Vzw Interventiefonds Oud Papier op komst:

Deze maand krijgen de Vlaamse gemeenten een bijdrage van het Interventiefonds Oud Papier. Het gaat om het bedrag dat uitgevers van reclamedrukwerk sinds 1998 aan de gemeenten uitbetalen voor de inzameling en verwerking van reclamedrukwerk. De vergoeding kadert in de milieubeleidsovereenkomst papier van het Vlaamse gewest met de sector van het reclamedrukwerk.

De uitgevers van reclamedrukwerk storten voor elke kilogram reclamedrukwerk 0.37 eurocent in het Interventiefonds. Het totale bedrag van het fonds wordt vervolgens verdeeld onder de gemeenten à rato van de hoeveelheid papier en karton die werd ingezameld.

Het bedrag van 1191 € dat de stad in januari 2003 zal ontvangen omvat de geïnde bedragen voor het jaar 2001 (675 €) en de saldo's van de jaren 1998 tot en met 2000 (516 €).

Uit gegevens van Fostplus blijkt dat de directe kost van de inzameling van papierafval gemiddeld 4.4 eurocent per kilogram exclusief BTW bedraagt. De vergoeding is dus niet kostendekkend voor de gemeenten.

Perconferentie “OMZENDBRIEF VERKLAART WOONUITBREIDINGSGEBIEDEN VOGELVRIJ”

(organisatie: Bond Beter Leefmilieu; Natuurpunt; Natuurpunt afdeling Land van Reyen; Actiecomité Bessemstraat)

De milieubeweging stapt naar de Raad van State om de omzendbrief van minister van Ruimtelijke ordening Van Mechelen over de woonuitbreidingsgebieden aan te vechten. In principe zijn woonuitbreidingsgebieden bedoeld als reserveruimte voor woningen: ze mogen pas verkaveld worden als er geen ruimte meer is in het gewone woongebied. Maar de nieuwe omzendbrief verklaart die gebieden vogelvrij.

Uit tal van gemeentelijke woonbehoeftenstudies blijkt echter zeer duidelijk dat er nog een groot aanbod aan bouwkavels in het gewone woongebied beschikbaar is en er dus ook helemaal geen behoefte is aan het verkavelen van woonuitbreidingsgebieden. In de praktijk zijn veel woonuitbreidingsgebieden bovendien interessante open ruimtes die door de landbouw gebruikt worden of in de loop der jaren uitgegroeid zijn tot waardevolle stukjes natuur. Voor gans Vlaanderen gaat het om meer dan 16.000 ha of een oppervlakte van meer dan 30.000 voetbalvelden.

Typevoorbeeld van de problematiek is het Bessemgebied in Boechout. Dat landschappelijk pareltje dreigt door de omzendbrief verkaveld te worden. Het gebied is niet enkel bekend om zijn natuurlijke waarde. Het is ook de plaats waar jaarlijks het Sfinkx-festival doorgaat. In de zomer van 2000 trad de lokale beek uit haar oevers, na een zware storm en zette heel het gebied onder water. Dit gebied nu omtoveren tot woonzone is, gezien de grote kans op wateroverlast in de toekomst, geen briljant idee.

Tot voor kort bepaalde een omzendbrief van 1997 om de woonuitbreidingsgebieden op het gewestplan te bevriezen en hier dus niet te bouwen. Ze dienden als grondreserve voor toekomstige generaties. Aansnijden kon alleen wanneer de effectieve woongebieden volledig ingenomen waren én een tekort aan bouwgronden werd aangetoond in een woonbehoeftestudie.

Dergelijke woonbehoeftestudie bleek een noodzakelijk instrument om inzicht te verkrijgen in diverse aspecten: de daadwerkelijke ruimtebehoefte voor bijkomende woningen, het beschikbare woonaanbod in een gemeente en een ruimtelijke en kwalitatieve differentiatie van vraag en aanbod. Ze vormen vaak de enige rem op de ongebreidelde Vlaamse verkavelingsdrang. De nieuwe omzendbrief wil nu de opmaak van een woonbehoeftestudie in bepaalde gevallen niet meer verplichten.

Met de omzendbrief hoopt Van Mechelen ook om de prijs van de bouwgronden te drukken. Vraag is of dat wel zal lukken. Heel wat woonuitbreidingsgebieden zijn in handen van vastgoedontwikkelaars, die niet geneigd zullen zijn hun prijzen te laten zakken door plots massaal te gaan verkopen.

Hoewel er geen algemene Vlaamse cijfers bestaan over de resterende oppervlakte in de gewone woonzones blijkt uit verschillende gemeentelijke woonbehoeftenstudies dat er helemaal geen gebrek is aan bouwgronden in het woongebied.

Op basis van een onderzoek in 1/3e van de gemeenten blijken er na extrapolatie in gans Vlaanderen in de effectieve woongebieden nog meer dan 250.000 bouwgronden beschikbaar te zijn. Dat zou ruimschoots voldoende moeten zijn om de behoefte aan nieuw te bouwen woningen op te vangen. Het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen schat de behoefte aan bijkomende woningen in de periode tussen 1992 en 2007 op ongeveer 400.000 eenheden, of ongeveer 25.000 nieuwe woningen per jaar. Dat komt overeen met het aantal bouwvergunningen dat jaarlijks wordt afgeleverd voor nieuwe wooneenheden (inclusie appartementsgebouwen). Voor de volgende vijf jaar (tot 2007, einddatum van het RSV) is er dus nog nood aan ongeveer 125.000 bijkomende woningen. Het huidige aanbod van circa 250.000 bouwgronden in de effectieve woongebieden bedraagt met andere woorden het dubbele van de eigenlijke behoefte!

De verdeling van onbebouwde woonuitbreidingsgebieden tussen stedelijke gebieden en het buitengebied is ongeveer gelijk: in de stedelijke gebieden zijn er ongeveer 8.100 hectaren onbebouwde woonuitbreidingsgebieden aanwezig, in het buitengebied 8.200 hectaren. Tussen 1995 en 2000 vond echter méér dan de helft van de aangroei van de bebouwde oppervlakte in woonuitbreidingsgebieden plaats in het buitengebied. De verkavelingstrend van de afgelopen jaren gaat dus regelrecht in tegen de doelstellingen van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen. In feite wordt de doelstelling van het RSV volledig omgedraaid: 60% van de verkavelingen in woonuitbreidingsgebieden liggen in het buitengebied, 40% in stedelijk gebied. In plaats van de verdichting van het stedelijk gebied, wordt de schaarse open ruimte op het platteland bedreigd.

Het verkavelen van woonuitbreidingsgebieden veroorzaakt heel wat kosten en nadelen voor de samenleving: de stadsvlucht wordt in de hand gewerkt, het autoverkeer naar en in de stad neemt toe en nutsvoorzieningen zoals waterzuivering, afvalophaling, postbedeling en elektriciteitsvoorziening worden onbetaalbaar omdat de bewoning te sterk uitgezaaid is. Ter illustratie: om ongeveer 70% van de woningen in Vlaanderen aan te sluiten op een rioolwaterzuiveringsinstallatie moet bijna 30 miljard geïnvesteerd worden. Dat valt zo duur uit omdat de woningen uitgestrooid liggen in het landelijk gebied. Voor de overige dertig procent is dit helemaal onbetaalbaar.

Om deze redenen zijn de milieuverenigingen dan ook van plan om een vordering in te dienen bij de Raad van State om deze omzendbrief te laten schorsen en vernietigen. Deze procedure zal opgestart worden door het Actiecomité Bessemstraat, met de steun van BBL en Natuurpunt. Juridische argumenten tegen de omzendbrief zijn onder meer de strijdigheid met de bindende bepalingen van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (waarvan de overheid niet mag afwijken) en het feit dat in de omzendbrief nieuwe beroepsprocedures worden ingevoerd, wat enkel mogelijk is via een decreet en niet via een omzendbrief.

Plan huishoudelijk afval 2003-2007 goedgekeurd:

De Vlaamse regering haar definitieve goedkeuring gegeven aan het Uitvoeringsplan huishoudelijk en vergelijkbaar bedrijfsafval 2003-2007.

Momenteel produceert de gemiddelde Vlaming nog ongeveer 185 kg restafval per jaar. Door tal van maatregelen wil de Vlaamse overheid dit verder beperken tot 150 kg. De Vlaamse regering legt hiervoor bindende bepalingen op aan de gemeenten om ervoor te zorgen dat ook zij meewerken aan deze doelstellingen. Maar ook de totale hoeveelheid afval die de Vlaming produceert wordt aangepakt. Deze hoeveelheid is het laatste decennium immers fors gestegen tot maar liefst 547 kg per inwoner in 2000. Slechts door massale selectieve inzamelingen slaagt Vlaanderen er in om de afvalberg onder controle te houden maar het is van belang om het probleem ook aan de bron aan te pakken, daar waar afval ontstaat.

Het plan bevat dan ook een hele resem maatregelen die er moeten voor zorgen dat afval wordt voorkomen zoals o.a. het opzetten van systemen in gemeenten waarbij mensen worden beloond voor de aankoop van hun producten in herbruikbare verpakkingen, of waarbij mensen worden beloond die met een herbruikbare tas gaan werken, het verder uitbouwen van het netwerk aan compostmeesters die het thuiscomposteren promoten, specifieke acties naar scholen toe om kinderen (en hun ouders) bewust te maken van het afvalprobleem en tips te geven hoe afval kan worden voorkomen, het afdwingen van het respecteren door bedelers van reclamedrukwerk van de "neen-geen reclame"-stickers, het introduceren van stickers die aangeven dat men wel reclame wil (voor gemeenten die het omgekeerde systeem willen gebruiken en enkel nog reclame toelaten daar waar stickers op de bussen kleven), op evenementen herbruikbare bekers laten gebruiken, de kringloopcentra verder uitbouwen, etc.

Ook voor het zwerfvuil komen er specifieke acties. Via een aantal proefprojecten wordt nagegaan hoe zwerfvuil kan worden voorkomen. Dit zal gebeuren in overleg en samenwerking met sectoren zoals de drankverpakkingssector.

De Vlaamse overheid zal ook meer dan vroeger in overleg treden met haar federale collega's om via het federale productbeleid te zorgen voor stimulansen en verplichtingen voor bedrijven om de producten die ze op de markt brengen op die manier te vervaardigen dat zij geen probleem meer vormen in de afvalfase (bijv. allemaal bestaande uit goed te recycleren materiaal) en dat ze geen overtollig afval veroorzaken (bijv. overbodige verpakkingen).

Op niveau van de selectieve inzameling wordt duidelijk gekozen voor een bestendiging van de huidige situatie. Inzake selectieve inzamelingen zit de Vlaming duidelijk aan de limiet. Nog meer fracties verplicht apart laten inzamelen heeft nog weinig toegevoegde waarde. Op dat vlak werkt de Vlaamse overheid vooral aan de aanpak van de bedrijven die hier nog heel wat weg af te leggen hebben vooraleer ze het niveau van de burger benaderen. De Vlaamse regering neemt wel initiatieven om de dienstverlening inzake selectieve inzameling te verbeteren. Zo gaat zij stappen zetten om in overleg met FOST Plus de onduidelijke scheidingsregel voor PMD-afval te verduidelijken. Ook geeft het plan duidelijk aan dat selectieve inzamelingen niet in mogen gaan tegen afvalpreventie.

Met dit nieuwe plan slaat het Vlaamse afvalbeleid ook een volledig nieuwe weg in voor de eindverwerking van afvalstoffen. Er wordt resoluut gekozen voor de afbouw van het storten van afval. Hiertoe worden de nodige projecten voorzien die uit het restafval nog materialen selecteren en er een maximale energiewinning uit halen.

Gemeentewebsites:

De website van elke gemeente kan je rechtstreeks vinden via het URL: www.vlaanderen.be/ gevolgd door de naam van de gemeente.

Een totaaloverzicht van alle gemeenten vind je op www.vlaanderen.be/gemeenten waar je per provincie kan bladeren naar de gemeentelijke sites.

[Werking 2003]

laatste wijziging: 11/08/10