logo "Straalt je dak"

de partners in dit project

logo Eurosense   logo GMES-GUS
Logo Stad Mortsel
Logo Milieuraad Mortsel
Logo Tandem

Inleiding

In het kader van het Europees project GMES-GUS, slaan de stad Mortsel, de Milieu advies Raad Mortsel, Tandem en het bedrijf EUROSENSE de handen in elkaar om via thermografische opnames warmteverliezen in de daken van Mortsel en (een deel van) de stad Antwerpen in kaart te brengen.

In maart 2009 werd het initiatief herhaald, ditmaal op aangeven van de stad Antwerpen.
Vanaf 23 oktober 2009 zijn deze foto's te bekijken op http://zoominopuwdak.antwerpen.be/

Dit project kreeg de naam “Straalt uw dak?”

Op deze eerste unieke thermografische luchtopnamen van het grondgebied kan je aan de hand van kleurcodes de stralingswarmte van een dak aflezen.

Waarom?

“Straalt je dak ?” wil de isolatieproblemen van het woningenpark (vooral het dak) in beeld brengen.

Er gaat veel energie en geld verloren via slecht geïsoleerde woningen. Dakisolatie vormt hierin een belangrijk aandeel. Toch beseffen veel mensen niet eens hoeveel er verloren gaat.

Globaal wordt aangenomen dat dertig procent van alle warmte in een woning via het dak verdwijnt. Dat is zowel belastend voor de portemonnee van de eigenaars als voor het milieu.

Via de thermografische kaart krijgen de inwoners een reëel beeld van de warmteverliezen via het dak van hun woning. Zo kan elke bewoner zien of er langs zijn dak ook veel geld verloren gaat.

GMES-GUS

Het Europees engagement om duurzame ontwikkeling en grensoverschrijdend landbeheer te steunen, vereist recente en kwaliteitsvolle informatie.
Het opzetten tegen 2008 van een Europees systeem voor Global Monitoring of Environment and Security (GMES) zal aan deze nood tegemoetkomen.
Hiervoor gaat men gebruik maken van de meest uiteenlopende informatiebronnen waarbij satellietbeelden gecombineerd worden met andere informatiebronnen.
GMES
wordt gezamenlijk beheerd door de Europese commissie en de European Space Agency (ESA).

GMES Urban Services (GUS) spitst zich toe op toepassingen in stedelijk gebied zoals planning en opvolging van urbanisatie, landgebruik, groei van de stad en milieubeheer.
Het GUS-project wil in 2003-2004 een reeks producten voor steden en regionale besturen ontwikkelen en demonstreren op basis van de combinatie van satellietgegevens en andere informatiebronnen. Het project zal tegen 2008 op kruissnelheid moeten zijn.

Het thermografieproject "Straalt je dak?" voor Mortsel is een van de demonstratieprojecten van GUS.

Een beetje fysica...

Stralingswarmte : voelen zonder aanraken

Temperatuur (dus warmte en energie) kan je meten door een thermometer in contact te brengen met een vloeistof, of met ons lichaam. Maar energie is ook uitwendig meetbaar, namelijk door straling. Deze gestraalde energie kan je ook meten, zelfs van op een afstand en zonder contact te maken met het object (vb. vanuit een vliegtuig). In “Straalt je dak?” werd gemeten hoeveel uw dak straalt, met andere woorden wat de energie, de warmte van je dak is. Deze temperatuur van je dak kan een indicatie geven over de isolatie.

Het ene materiaal is het andere niet...

De stralingstemperatuur is niet altijd dezelfde als de traditioneel gemeten temperatuur. Sommige materialen stralen van nature minder, hoewel ze dezelfde temperatuur hebben. Bij de interpretatie van de kaarten moet je dus rekening houden met het materiaal waaruit je dak is gebouwd

In Mortsel...

Het is de bedoeling om isolatieproblemen van het Mortselse woningenpark (vooral het dak) te visualiseren.

Dit gebeurt onder de vorm van kaarten, waarop de temperatuur voor elke vierkante meter kan worden afgelezen. Dit geeft een indicatie van de isolatiekwaliteit van uw dak en kan misschien enkele zwakke (en dus ook dure!!), maar misschien eenvoudig te verbeteren isolatiehiaten aan het licht brengen.

Het belangrijkste doel van “Straalt je dak?” is echter de burger bewust maken van het belang van een goede isolatie voor zowel het milieu als voor hun portefeuille.

temperatuurfoto normale foto

Werkwijze

Thermografie is de meting van de temperatuur van de aardoppervlakte. Dit resulteert in een precieze kaart waarop de oppervlaktetemperatuur van elke plek kan worden afgelezen op het ogenblik dat de kaart gemaakt werd.

Deze kaart wordt bekomen via thermografische opnamen uit speciaal ontworpen vliegtuigjes.

De vlucht dient plaats te vinden op een koude, mooie winternacht waarbij zoveel mogelijk de effecten van externe factoren (zoals wind, zon en neerslag) geminimaliseerd dienen te worden. Normaal gezien zal dit in de vroege morgen zijn (5 á 8 uur in de morgen).

Op de grond wordt gelijktijdig de temperatuur gemeten van referentiepunten, die later gebruikt gaan worden voor de calibratie van de kaart.

Verloop van het project van Mortsel:

In de nacht van donderdag op vrijdag 19 en 20 februari 2004 tussen 02:30 en 04:30u heeft de vlucht plaatsgevonden. De vlucht heeft onder redelijke maar zeker geen optimale omstandigheden plaatsgevonden. De resultaten zijn daarom niet optimaal, maar ze zijn zeker bruikbaar!.
Tijdens deze nacht zijn 2 groepen van 2 vrijwilligers op pad gegaan om in situ de grondtemperaturen te meten. De referentiepunten waren o.a. waterplassen, parkings en grasvelden. Wel 90 vrijwilligers verzamelden gelijktijdig ook op de grond belangrijke bijkomende informatie (temperatuur van de ruimte onder hun dak, dakoriëntatie, materiaal van het dak, dikte van de dalisolatie, ...).

Tegen mei 2004 waren de foto's beschikbaar. Vervolgens werd er druk gewerkt om de resultaten te visualiseren en begrijpbaar voor te stellen voor het grote publiek.

Op 28 oktober 2004 in de voormiddag werden de foto's officieel voorgesteld aan het publiek in het Ecohuis te Antwerpen. De persconferentie kende veel belangstelling en resulteerde in artikels in alle Vlaamse kranten, radio 2 , ATV en VRT-nieuws.

Op 28 oktober 2004 werden de foto's 's avonds ook voorgesteld op een infoavond rond dakisolatie (spreker VIBE). De avond werd bijgewoond door 37 personen.

Op de tentoonstelling in oktober 2004 van de thermografische luchtfoto’s in de wandelgangen van het stadhuis  werd door 230 burgers een afdruk van de foto besteld. Dit toont aan dat het onderwerp aanslaat bij de bevolking.

De stad Mortsel heeft samen met 16 andere gemeenten een nieuwe thermografische luchtfoto te laten maken in maart 2009. Deze klus werd geklaard in 4 nachten.
Vanaf 23 september 2009 is de nieuwe kaart te bekijken via het internet.

Bekijk je woning...

Je kan on-line je foto bekijken op www.antwerpen.be/zoominopuwdak of  http://zoominopuwdak.antwerpen.be/

[Overzicht projecten]

laatste wijziging: 06/08/19