1. Inleiding.
2. Evaluatie van de ingezamelde hoeveelheden.
3. Evaluatie op basis van de sorteeranalyse.
4. Evaluatie op basis van tellingen.
5. Evaluatie op basis van een enquête bij bezoekers aan het recyclagepark.
6. Klachten.
9. Financieel.
10. Conclusie.
De gemeenteraad keurde in zitting van 11 maart 1997 het
milieuconvenant 1997-1999 goed tussen het Vlaamse gewest en de
gemeente Mortsel. Hierbij werd o.m. optie 4, preventie en
selectieve inzameling van huishoudelijke afvalstoffen,
goedgekeurd. Hierin verbindt de gemeente er zich toe om binnen de
3 maanden na de goedkeuring van het convenant, het in het
convenant voorziene ophaalsysteem uit te werken.
Verder keurde de Vlaamse regering op 1 juli 1997 het
uitvoeringsplan huishoudelijk afvalstoffen 1997-2001 goed. Dit
uitvoeringsplan is bindend voor de gemeenten en bevat ook
bepalingen op welke manier de selectieve inzameling moet worden
georganiseerd. Deze bepalingen zijn grotendeels overlappend met
de optie 4 van het milieuconvenant 1997-99.
Hierbij het overzicht van het systeem voor selectieve inzameling zoals voorzien in het milieuconvenant 1997-99 en het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen 1997-2001. Daaronder vindt U de keuze van het gemeentebestuur (in cursief, geheel operationeel sinds 1 april 1998).
GFT+:
dient minimaal 1 maal per veertien dagen huis-aan-huis opgehaald in de daartoe door de gemeente ter beschikking gestelde recipiënten en via een container voor tuinafval op het recyclagepark. GFT+ mag volgens het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen ingezameld worden d.m.v. een composteerbare zak of container.
- De gemeente Mortsel koos voor een wekelijkse ophaling van GFT+ d.m.v. composteerbare zakken (9fr/stuk).
- Tuinafval wordt op het recyclagepark ingezameld of 1 maal per maand na afspraak en betaling van 200fr huis-aan-huis opgehaald.
- Thuiscomposteren wordt sterk aangemoedigd door o.m. het verlenen van een korting op de aankoopprijs die nu 450 fr per vat bedraagt, compostmeesters en sensibilisatie (reeds 1.500 compostvaten verkocht).
PMD:
dient minimaal 1 maal per veertien dagen huis-aan-huis opgehaald in de daartoe door de gemeente ter beschikking gestelde recipiënten en wordt via het recyclagepark ingezameld of wordt enkel via het recyclagepark ingezameld.
- De gemeente Mortsel koos voor een tweewekelijkse ophaling van PMD in blauwe zakken (12fr/stuk) en inzameling via een container op het recyclagepark.
Glas:
dient ingezameld via een glascontainer per 1.000 inwoners verdeeld over heel de gemeente of wordt minimaal 1 maal per maand huis-aan-huis opgehaald en wordt via het recyclagepark ingezameld.
- De gemeente Mortsel koos voor een glascontainer (met kleurscheiding) per 1000 inwoners en inzameling via het recyclagepark (ook voor vensterglas).
Papier en karton:
dient minimaal 1 maal per maand huis-aan-huis opgehaald en wordt via het recyclagepark ingezameld.
- De gemeente Mortsel koos voor een maandelijkse huis-aan-huis ophaling en een container op het recyclagepark.
KGA:
dient via het recyclagepark ingezameld of minstens 4 maal per jaar via een huis-aan-huis ophaalsysteem opgehaald en inzameling via het recyclagepark.
- De gemeente Mortsel koos voor inzameling via het recyclagepark.
Textiel:
dient minimaal via het recyclagepark ingezameld.
- De gemeente Mortsel koos voor een ophaling via 10 wijkcontainers, verdeeld over 6 standplaatsen binnen de gemeente, en inzameling via het recyclagepark.
Oude metalen, steenpuin, hout:
dienen elk in een afzonderlijke container ingezameld op het recyclagepark.
- De gemeente Mortsel verkoos oude metalen en steenpuin op het recyclagepark afzonderlijk in te zamelen en 1 maal per maand na afspraak en betaling van 200fr (+ verwerkingskost steenpuin) huis-aan-huis opgehaald.
- Voor hout is, vooral wegens plaatsgebrek, nog geen afzonderlijke container voorzien. Het wordt samen met het grof huisvuil naar VLAR -Willebroek afgevoerd waar een deel van het hout na sortering gerecycleerd wordt.
Grote houten stukken worden wel zoveel mogelijk in een afzonderlijke open container bewaard om het sorteren bij VLAR te vereenvoudigen en de perscontainer te sparen.- Wit- en bruingoed (witgoed omvat koeltoestellen, wasmachines ed., bruingoed omvat TV's, hi-fi, computer ed.) worden, met uitzondering van koelkasten, nog niet afzonderlijk ingezameld. Ook hier is plaatsgebrek de voornaamste oorzaak.
Herbruikbaar afval:
dient minimaal via het recyclagepark ingezameld.
- De gemeente Mortsel heeft een overeenkomst afgesloten met een erkende kringloopwinkel waarbij het herbruikbaar afval na afspraak kosteloos huis-aan-huis wordt opgehaald of kan worden afgegeven op het recyclagepark. Door plaatsgebrek is de inzameling op het recyclagepark niet optimaal.
Grof huisvuil:
dient minimaal tweemaal per jaar huis-aan-huis opgehaald en wordt via het recyclagepark ingezameld.
- De gemeente Mortsel koos voor een driemaandelijkse kosteloze huis-aan-huis ophaling van brandbaar grof huisvuil en de inzameling van brandbaar en onbrandbaar grof huisvuil via het recyclagepark.
Gewoon huisvuil:
dient minimaal 1 maal per veertien dagen huis-aan-huis opgehaald in de daartoe door de gemeente ter beschikking gestelde recipiënten
De gemeente Mortsel koos voor een wekelijkse huis-aan-huis ophaling in bruine zakken (10 of 15 fr/stuk)
Doelstelling:
In het milieuconvenant 97-99 wordt voorzien dat, voor wat betreft de productie van gewoon huisvuil, grof huisvuil, marktvuil en gemeentevuil samen, volgende resultaten moeten bereikt worden:
- 1998: 255 kg/inwoner
- 1999:150 kg/inwoner
In het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen 1997-2001 wordt gesteld dat in 2001, voor wat betreft de productie van gewoon huisvuil, grof huisvuil, marktvuil en gemeentevuil samen, hoe dan ook volgend resultaat moet worden bereikt:
- 2001: 240 kg/inwoner
Aan de hand van volgende gegevens werd de hierna volgende evaluatie opgesteld:
In volgende grafiek vindt u een vergelijking tussen de ingezamelde hoeveelheden gedurende de maanden april, mei en juni 1997 en april, mei en juni 1998.
In onderstaande tabel 1 en 2 wordt op basis van de cijfers
april, mei en juni 1998 een extrapolatie gemaakt van de
hoeveelheden afval die per fractie in 1998 op jaarbasis mogelijk
worden ingezameld.
Deze cijfers worden vergeleken met de streefcijfers voor 2001
zoals vermeld in het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen
1997-2001.
Kringloop | Textiel | GFT | Papier | PMD | Glas | Metalen | Steenpuin | Groen | KGA | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1998* | 0.9 | 2.8 | 42 | 68.6 | 11.7 | 30 | 8.7 | 45.7 | 49.4 | 3 |
2001^ | 3 | 2 | 62 | 61 | 6 | 20 | 12 | 47 | 30-80 | 2 |
(cijfers in kg/inwoner)
*: extrapolatie op basis van de gegevens april, mei en juni 1998
^: zoals voorzien in het uitvoeringsplan huishoudelijke
afvalstoffen 1997-2001
De normen voorzien in het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen 1997-2001 zijn gebaseerd op de afvalproductie en de praktisch haalbare recuperatiegraad (per afvalfractie) voor de gemiddelde Vlaming. Afhankelijk van de levenswijze zullen de individuele inwoners resultaten halen die sterk kunnen afwijken van deze norm.
Op dit moment wordt reeds voldaan aan de voorwaarden van het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen behalve voor GFT, herbruikbaar afval (kringloopwinkel), en in mindere mate voor steenpuin en oude metalen.
De hoeveelheid steenpuin die op het
recyclagepark wordt aangevoerd verschilt sterk van jaar tot jaar.
Het een jaar worden de richtwaarden gehaald het andere jaar niet.
Het is bovendien altijd de bedoeling van het bestuur geweest om
zo weinig mogelijk steenpuin in te zamelen en ervoor te zorgen
dat inwoners die verbouwen zelf een container huren om hun bouw-
en sloopafval kwijt te raken.
Oude metalen worden in Mortsel ook opgehaald via
andere kanalen (M.Storms, woonwagenterrein). Deze cijfers zijn
niet in onze statistieken opgenomen en verklaren de lagere
inzamelingsgraad voor oude metalen. Voor herbruikbaar
afval zullen een doorgedreven sensibilisatie en een
optimalisatie van de inzameling via het recyclagepark voor betere
resultaten moeten zorgen. Het gaat hier ook over een relatief
nieuw initiatief dat misschien nog onvoldoende bekendheid geniet.
Ook voor de GFT+ inzameling zijn de resultaten lager dan voorzien. Hiervoor kunnen volgende redenen worden aangehaald:
Uit de praktijk blijkt dat de hoeveelheid opgehaald GFT+ in
grote mate afhankelijk is van de inhoud van de recipiënten
waarin GFT+ moet worden aangeboden.
OVAM (bron: activiteitenverslag VLACO 1996) stelt dat in
Vlaanderen bij inzameling via composteerbare zakken met inhoud
van 30 tot 60 liter (in Mortsel ong. 30 liter) er gemiddeld
tussen de 15 en de 45 kg GFT+ per inwoner en per jaar wordt
opgehaald. De 42 kg/inw/jaar te Mortsel zijn in dit licht wel
degelijk een goed resultaat.
Indien er met een container van 120 liter wordt ingezameld,
wordt er volgens OVAM gemiddeld 110 kg/inw/jaar opgehaald. Dit
verschil is vooral te verklaren door de grotere hoeveelheid
tuinafval (tot 80% van het GFT+) bij het gebruik van een
container worden ingezameld.
In de stad Antwerpen, waar de inwoners kunnen kiezen tussen een
zak of een bak voor GFT+ afval, blijkt dat vooral huishoudens met
een tuin kiezen voor een bak. Het GFT+ in deze bakken bestaat
voornamelijk uit tuinafval en het is net tuinafval dat, ook
volgens OVAM, zovel mogelijk uit de GFT+ ophaling moet worden
geweerd, omdat tuinafval best afzonderlijk van de rest van het
GFT+ wordt gecomposteerd. De afzonderlijke compostering van
groenafval verloopt immers veel sneller, is bijna driemaal
goedkoper (1300 fr/ton i.p.v. 3700 fr/ton), en veroorzaakt veel
minder geurhinder dan het composteren van GFT+.
Bovendien is ook het compost, afkomstig van het composteren van
groenafval, van een betere kwaliteit.
Verder mag tuinafval, in tegenstelling tot GFT+, ook op het
recyclagepark worden ingezameld en organiseert het
gemeentebestuur hiervoor een aparte ophaling (na afspraak en
tegen betaling).
Tot slot is tuinafval perfect composteerbaar in een compostvat.
Er werden inmiddels ruim 1.500 compostvaten verkocht waarvan 443
tussen 1 april en 31 augustus 1998 wat bewijst dat
thuiscomposteren en de huidige selectieve inzameling van GFT+
elkaar eerder aanvullen dan uitsluiten. Het gemeentebestuur heeft
er alle belang bij dit zo te houden daar het thuiscomposteren
zonder twijfel de goedkoopste verwerkingswijze voor GFT+ is.
De container is ook niet geschikt voor huishoudens die in een
appartement wonen (voor Mortsel iets meer dan 50% van de
huishoudens - bron NIS 1991). Voor deze huishoudens worden de
voornaamste bronnen van problemen (resp. plaatsgebrek en
geurhinder) niet opgelost bij het gebruik van een container.
De producenten van composteerbare zakken stellen nieuwe
composteerbare GFT+ zakken, die minstens twee weken scheurvrij
blijven, in het vooruitzicht.
Verder zou de invoering van en tweede (groter) type GFT+ zak
vooral leiden tot de inzameling van meer tuinafval.
Tot slot blijkt uit onderstaande grafiek dat de productie van gewoon huisvuil of restafval sinds de invoering van de GFT+ ophaling (1 april 1998) sterk verminderd is van gemiddeld 459.5 ton per maand (gem. tussen 1/1/97 en 31/3/98) tot 276.7 ton per maand (gem. tussen 1/4/98 en 31/9/98).
Huisvuil | Marktafval | Grof Vuil | Gemeentevuil | |
---|---|---|---|---|
1997 | 224.4 | 19 | 37 | 13 |
1998 * | 131.4 | 22 | 52.5 | 13 |
2001 # | 176 | 40 | 24 | |
(cijfers in kg/inwoner) *: extrapolatie op basis van de gegevens april, mei en juni 1998 #: zoals voorzien in het OVAM-uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen |
'Gemeentevuil' is het afval dat door de eigen diensten wordt
geproduceerd.
De productie van marktafval stijgt sterk daar er op andere
markten de verplichting is ingevoerd waarbij de marktkramers alle
afval zelf mee moeten terug nemen. Veel marktkramers nemen dat
afval dan mee naar een markt in een naburige gemeente (waar nog
wel afval mag worden achtergelaten) en laten het daar achter. Ook
in Mortsel wordt de invoering van de terugnameplicht in de nabije
toekomst gepland.
De hoeveelheid gemeentevuil die gestort of verbrand moet worden
is door een betere sortering reeds verminderd.
De hoeveelheid grof vuil die werd ingezameld is zowel
huis-aan-huis als op het recyclagepark sterk gestegen.
Vermoedelijk is er een deel van het gewoon huisvuil bij de grof
huisvuilophaling terechtgekomen (ontwijkingsgedrag door sommige
inwoners). Er zal zowel bij de huis-aan-huis ophaling als op het
recyclagepark strenger moeten op toegezien worden dat er enkel
grof vuil en geen huisvuil wordt ingezameld.
Op maandag en dinsdag 7 en 8 september 1998 werd door SOVABO een sorteeranalyse van de bruine huisvuilzak uitgevoerd. Hierbij werden door de gemeentelijke diensten 243 huisvuilzakken (of 1.312kg afval) opgehaald, gespreid over heel Mortsel (een tot vier stuks per straat), waarbij ongeveer de helft van de zakken bij appartementen werd opgehaald en de helft bij eengezinshuizen.
Na sortering werden volgende resultaten bekomen (gemiddelde van appartementen en eengezinshuizen), zij worden eveneens vergeleken met een sorteeranalyse te Dilbeek (uitgevoerd in 1996, na de opstart van het preventieproject) en het gemiddeld voor Vlaanderen (cijfers voor 1995-96 - geen recentere gegevens beschikbaar). Het restafval is afval dat niet kan gerecycleerd worden en is in principe ook het enige afvaltype dat zich in de bruine huisvuilzak (= restafvalzak) mag bevinden.
GFT+ | Groen | Papier | Glas | PMD | KGA | Textiel | Restafval | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Mortsel | gew. % | 36.6% | 6.1% | 12.5% | 1.5% | 2.8% | 0.7% | 3.7% | 36.1% |
kg/inw/jaar | 47.6 | 7.9 | 16.2 | 2.0 | 3.7 | 0.9 | 4.9 | 46.9 | |
Dilbeek | gew. % | 56.6% | 4.7% | 5.3% | 1.8% | 9.1% | 0.8% | 1.7% | 20.0% |
kg/inw/jaar | 63.8 | 5.3 | 6.0 | 2.0 | 10.3 | 0.9 | 1.9 | 22.6 | |
Vlaanderen | kg/inw/jaar | 128.3 | 23.1 | 31.6 | 8.0 | 13.7 | 2.2 | 5.5 | 42.6 |
Aan de hand van de gegevens in tabel 1 en 3 kan per fractie berekend worden hoeveel procent er selectief wordt ingezameld en hoeveel procent er in de huisvuilzak achterblijft. Dit geeft volgende resultaten:
Fractie | % in bruine zak | % selectieve inzameling |
---|---|---|
GFT+ | 53.1 | 46.9 |
Groen | 13.8 | 86.2 |
Papier | 19.1 | 80.9 |
Glas | 6.3 | 93.7 |
PMD | 24.0 | 76.0 |
Textiel | 63.7 | 36.3 |
KGA | 23.3 | 76.7 |
De efficiëntie van de selectieve inzamelingen is, met uitzondering van de selectieve inzameling van GFT+ en textiel, zeker niet slecht. Bovendien blijkt uit de resultaten van de sorteeranalyse dat er desondanks minder GFT+ in de huisvuilzak overblijft dan in Dilbeek of de rest van Vlaanderen.
Volgens het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen dient
er echter in 2001 reeds 62 kg GFT per inwoner per jaar te worden
ingezameld. Dat is 20 kg meer dan de resultaten van vandaag en
uit tabel 3 blijkt dat deze 20 kg zeker uit de huisvuilzak kunnen
worden gehaald. Bijkomende sensibilisatie en een aanpassing van
de prijsstructuur van de huisvuilzakken zijn noodzakelijk om deze
doelstelling te halen.
In Rumst, bij voorbeeld, werd op 1 juli dit jaar overgegaan op
een tweewekelijkse ophaling van gewoon huisvuil in combinatie met
een wekelijkse ophaling van GFT+ in composteerbare zakken. De
prijs van de huisvuilzak voor gewoon huisvuil werd tegelijkertijd
sterk verhoogd (tot 40 fr I zak). Uit telefonisch contact met de
milieudienst te Rumst blijken de eerste resultaten zeer goed te
zijn. Er wordt, omgerekend op jaarbasis, gemiddeld 70 kg gewoon
huisvuil per inwoner per jaar ingezameld en ongeveer evenveel
GFT+.
Ook de resultaten van de andere selectieve inzamelingen
verbeterden sterk.
Voor textiel wordt wel aan de doelstelling van het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen voor 2001 voldaan. Dit ondanks het feit dat het inzamelrendement zeer laag is. Textiel wordt door verschillende verenigingen huis-aan-huis opgehaaId. De hoeveelheden textiel die op deze wijze worden ingezameld zijn ons niet bekend en zorgen mee voor de schijnbaar slechte resultaten voor textiel.
Vloeibaar KGA (frituur- en afvalolie, solventen en verf) vinden we niet terug in de huisvuilzak. Zij worden door sommige inwoners via de riolering afgevoerd zodat het werkelijk ophaalrendement voor KGA allicht iets lager is dan hier voorgesteld.
Uit de resultaten van de sorteeranalyse blijkt dat de bewoners
van appartementen merkelijk minder sorteren dan de bewoners van
eengezinswoningen.
Vooral voor GFT+ (41% in de huisvuilzak t.o.v. 33.3%), en in
mindere mate (grote procentuele verschillen, kleine verschillen
in absolute hoeveelheden) voor glas (2.55% t.o.vv 0.79%) en KGA
(1.03% t.o.v. 0.47%) zijn de verschillen opmerkelijk.
Voor PMD (2.84% t.o.v. 2.8%) en recycleerbaar papier en karton
(13.66% t.o.v. 11.59%) zijn de verschillen minder opvallend. In
appartementen wordt dus vooral gekozen om de zogenaamde droge
fractie (glas, papier en PMD) in te zamelen of wordt er wegens
plaatsgebrek helemaal niet gesorteerd.
GFT+ wordt op appartementen weinig ingezameld, vermoedelijk
wegens de vermeende geurhinder en plaatsgebrek. Bovendien is het
de laatst ingevoerde, bijkomende, selectieve inzameling.
Uit tellingen op verschillende tijdstippen en in verschillende straten te Mortsel blijkt dat de GFT+ zak slechts op 25 tot 33% van de adressen effectief wordt aangeboden voor ophaling. Voor PMD en pa pier en karton ligt dit percentage iets hoger (35 tot 40%). Hierbij dient wel rekening gehouden te worden met het feit dat PMD en papier en karton ook op het recyclagepark kunnen worden afgegeven. Dit gebeurt vrij veel want 25% van het PMD en papier en karton dat te Mortsel selectief wordt ingezameld, wordt naar het recyclagepark gebracht. De restafvalzak wordt op gemiddeld 65% van de adressen wekelijks voor de ophaling aangeboden.
Zoals uit vorige bevindingen is gebleken dienen er op het vlak van de GFT+ inzameling nog verbeteringen te gebeuren. Er dient wel rekening mee gehouden te worden dat we hier de opstartfase (eerste 3 maanden) van de GFT+ ophaling evalueren en vergelijken met selectieve ophalingen die reeds langer bekend zijn.
Op drie verschillende werkdagen werden in totaal 69 bezoekers van het recyclagepark bevraagd in hoeverre zij deelnemen aan de huis-aan-huis ophaling van GFT+, PMD en pa pier en karton.
GFT+:
49.3% van de bezoekers stelt dat zij deelnemen aan de
huis-aan-huis ophaling van GFT+.
De bezoekers die niet deelnemen aan de selectieve inzameling van
GFT+ geven hiervoor volgende redenen op: thuiscomposteren en de
slechte kwaliteit van de zakken en in mindere mate geen plaats
(19%), te weinig GFT+ afval, te duur.
PMD:
53.6% van de bezoekers stelt dat zij deelnemen aan de
huis-aan-huis ophaling van PMD.
De bezoekers die niet deelnemen aan de selectieve inzameling van
PMD geven hiervoor volgende redenen op: afvoer naar het
recyclagepark (te verwachten als er op het recyclagepark bevraagd
wordt) en geen plaats (30%).
Papier en karton:
53.6% van de bezoekers stelt dat zij deelnemen aan de
huis-aan-huis ophaling van papier en karton. De bezoekers die
niet deelnemen aan de selectieve inzameling van papier en karton
geven hiervoor volgende redenen op: afvoer naar het recyclagepark
(te verwachten als er op het recyclagepark bevraagd wordt),
afvoer via andere inzamelkanalen (o.m. sport voorgehandicapten -
Bremveldlaan) en geen plaats (10%).
Het aantal klachten dat bij onze diensten ontvangen wordt over de huisvuilophaling blijft vrij beperkt (een 15 tal per maand) De klachten hebben vooral betrekking op afval dat niet of niet tijdig werd opgehaald. Deze klachten worden meestal dezelfde of de volgende dag opgelost. Een groot deel van de klachten zijn niet door de ophaler maar door de aanbieder van het afval veroorzaakt (het afval te laat of op de verkeerde dag aangeboden, het afval niet in het zicht geplaatst,...). Het komt immers zeer zelden (2 tot 3 keer per 6 maanden) dat er door de ophaler een hele of een deel van een straat wordt overgeslagen.
Over de GFT+ zakken komen nu (augustus '98) geen klachten meer binnen. In het verleden waren er klachten over het formaat (te klein voor tuinafval) en het feit dat zij te vlug composteren (lekken en scheuren) en stinken.
De GFT+ zakken die vandaag worden aangeboden zijn voor een groot deel gevuld met keukenafval, zijn zelden (2 a' 5%) gescheurd en verspreiden weinig of geen geurhinder. Over de andere ophalingen (zijn er zelden of nooit specifieke klachten.
Ondanks het feit dat de afvalkalender moeilijk nog duidelijker kan zijn, plaatsen heel wat inwoners hun afval nog steeds op de verkeerde dag of de avond ervoor buiten. Hopelijk brengt de nieuwe afvalkalender voor 1999 hier verbetering in. Het feit dat er in dergelijk geval ook een belasting van 8.000 fr kan geheven worden, zal allicht tot betere resultaten leiden.
Ook de kwaliteit van het ingezamelde PMD kan beter (een gemiddelde vervuilingsgraad van 20 a' 25% voor de IGEAN regio). De 'vervuiling' omvat hoofdzakelijk plasticverpakkingen, andere dan PET-, PE- of PVC-flessen. Fost Plus heeft hierover in september 198 een nieuwe brochure aan alle inwoners van Mortsel bedeeld. Voor de kwaliteit van papier en GFT+ stellen zich weinig problemen.
Ongeveer de helft van alle selectief ingezameld afval en 80% van het grof huisvuil wordt via het recyclagepark ingezameld. Dit is vooral te verklaren omdat steenpuin, oude metalen, groenafval en KGA allemaal op het recyclagepark terecht komen en deze fracties (op KGA na) een groot gewicht vertegenwoordigen.
Voor PMD, papier, glas en textiel wordt 20 tot 25% van het
selectief opgehaalde afval via het recyclagepark ingezameld. GFT+
wordt niet op het recyclagepark ingezameld.
Het bezoekersaantal is inmiddels opgelopen tot gemiddeld 7.000
bezoekers per maand (t.o.v. gem. 6.000 bezoekers per maand in
1997).
Een uitbreiding van de oppervlakte (nodig om hout, wit- en bruingoed en kringloopafval op een degelijke wijze op te slaan en de verkeerscirculatie te verbeteren) wordt in de nabije toekomst gepland.
Het aantal sluitingsdagen op zaterdag is vanaf 1999 tot het minimum beperkt.
Uit tabel 1 en 2 kan afgeleid worden dat de totale
afvalproductie (recycleerbaar en niet recycleerbaar samen) in
1998 vermoedelijk 468.7 kg/inw. zal bedragen. Hierbij dient, om
een vergelijking met de OVAM-statistieken te kunnen maken, de
hoeveelheid gemeentevuil (afval voortgebracht door de eigen
diensten) te worden bijgeteld. Deze bedraagt vermoedelijk 13
kg/inw.jaar zodat de totale afvalproductie dus 481.7 kg/inw.jaar
bedraagt. In 1997 werd er in Mortsel 475.6 kg huishoudelijk afval
geproduceerd. De laatste 3 jaar ('95-'97) gemiddeld 479.7
kg/inw.jaar.
Volgens OVAM zorgt de opstart van de selectieve inzameling van
GFT+ overal voor een stijging van de ingezamelde hoeveelheid
afval daar een deel van de inwoners hun keuken- tuinafval
aanbieden voor de GFT inzameling i.p.v. het zelf te composteren.
In vergelijking met andere gemeenten blijft deze stijging te
Mortsel zeer beperkt (een stijging van 1.26% tov.'97). De totale
afvalproductie zal bijna gelijk blijven aan het gemiddelde van de
laatste 3 jaar.
In Vlaanderen werd gemiddeld 530 kg/inw.jaar ingezameld in 1997 (t.o.v.490 kg/inw.jaar in 1995 en 1996). De bestaande sensibilisatie-initiatieven (thuiscomposteren, sticker reclamedrukwerk, kringloopwinkel, aangepaste tarieven voor de huisvuilzak, afvalkrant rond afval voorkomen die zal verschijnen in november 98) dienen verder te worden gezet en uitgebreid tot o.m. sensibilisering via handelaars, scholen en verenigingen.
De bestaande initiatieven hebben er tot nu toe voor gezorgd dat de afvalproductie te Mortsel 10% lager blijft dan het gemiddelde voor Vlaanderen.
Uit ervaringen in andere gemeenten is echter gebleken dat
vooral een voldoende dure huisvuilzak bijdraagt tot effectieve
afvalpreventie en -recyclage.
Het probleem van het sluikstorten moet wel onder controle
gehouden worden.
In het uitvoeringsplan huishoudelijke afvalstoffen wordt een
richtprijs van minstens 30 fr per huisvuilzak voorgesteld, in
Antwerpen is deze prijs reeds van toepassing, in Edegem zal vanaf
1999 een prijs van 25 fr per huisvuilzak gerekend worden en het
valt te verwachten dat ook te Boechout, Borsbeek en Hove als
gevolg van de sluiting van de IHK-verbrandingsoven (en de daaraan
verbonden meerkosten) de huidige prijzen (12fr voor een
huisvuilzak) zullen worden opgetrokken.
Indien de ISVAG-oven terug open zou gaan zullen ook de kosten
voor Mortsel toenemen daar de nieuwe investeringen versneld
moeten worden afgeschreven.
Het is dan ook meer dan aangewezen om de prijs voor de Mortselse
huisvuilzak verder te verhogen tot 25 à 30 fr per stuk. Dit om
afvalpreventie en -recyclage aan te moedigen, de stijgende
ophaal- en verwerkingskosten op te vangen, afvaltoerisme vanuit
naburige gemeenten te vermijden en handelszaken en KMO's aan te
zetten om zelf oplossingen voor de verwerking en recyclage van
hun afvalstoffen uit te werken.
De (selectieve) inzameling en verwerking van afvalstoffen
kosten zowel de burger als het gemeentebestuur heel wat geld. Er
wordt wel eens gedacht dat het sorteren en de gescheiden
inzameling van afval meer geld kost dan het vroegere systeem
waarbij alles in de gewone huisvuilzak terechtkwam.
Naar aanleiding van het opstellen van de nieuwe afvalkrant werd
volgende berekening gemaakt:
Niet sorteren: | ||
1.350 kg gewoon huisvuil = 180 grote bruine huisvuilzakken, | prijs: | 2.700 fr/jaar |
Wel sorteren: | ||
475 kg gewoon huisvuil = 63 grote bruine huisvuilzakken, | prijs: | prijs: 945 fr/ jaar |
35 kg PMD = 23 blauwe zakken, | prijs: | prijs: 276fr/jaar |
150 kg GFT+ = 75 composteerbare zakken, | prijs: | prijs: 675fr/jaar |
_______________ | ||
totaal: | 1.896 fr/jaar | |
glas (90 kg), oud papier (200 kg) en recyclagepark (400 kg): | gratis | |
Voorkomen en sorteren: | ||
420 kg gewoon huisvuil = 56 grote bruine huisvuilzakken | prijs: | prijs: 840 fr/jaar |
6 kg PMD = 4 blauwe zakken | prijs: | prijs: 48 fr/jaar |
50 kg GFT+ = 25 composteerbare zakken | prijs: | prijs: 225 fr/jaar |
_______________ | ||
totaal: | 1.113 fr/jaar | |
glas (75 kg), oud papier (150 kg) en recyclagepark (300 kg): | gratis |
De samenwerking met Fost Plus waarbij de kosten voor ophaling
en verwerking van glas en PMD volledig en voor papier en karton
voor de helft worden betaald hebben voor een sterke daling van de
kosten gezorgd. Ook de ophaling van GFT+ en de bijhorende
vermindering van de hoeveelheid te verbranden gewoon huisvuil
hebben een lichte vermindering van de kosten tot gevolg.
Deze kostprijsdalingen zijn in de praktijk vrijwel niet zichtbaar
daar tegelijkertijd de kosten voor de verwerking van gewoon- en
grof huisvuil (afvoer naar INDAVER Beveren ipv. ISVAG) maar ook
andere afvalstromen zoals groenafval en herbruikbaar afval
(sterk) gestegen zijn. Hierdoor slagen we er net in om de
uitgaven op hetzelfde niveau te houden.
Het is dus duidelijk dat de organisatie van de selectieve
inzameling van afval goedkoper uitvalt dan dit niet te doen.
De verwerkingsprijzen voor gewoon en grof huisvuil zijn vandaag
immers duurder dan de verwerking van het selectief ingezamelde
afval (met uitzondering van KGA).
De ophaalkosten zijn vergelijkbaar daar er in Mortsel per
effectief opgehaalde kilogram betaald wordt zodat een
vermindering van de opgehaalde hoeveelheden gewoon huisvuil
rechtstreeks in de ophaalkosten wordt doorberekend.
Tegelijkertijd (indien we aannemen dat dit gewoon huisvuil is
gesorteerd in GFT+ en papier en karton) stijgen de ophaalkosten
voor GFT+ of pa pier en karton in gelijke mate.
Enkel indien er verder afval voorkomen wordt kan ook in de
toekomst een verdere stijging van de kosten vermeden worden.
Op basis van voorgaande evaluatie kunnen volgende aanbevelingen worden gemaakt:
E.Mertens
milieuambtenaar
laatste wijziging: 19/12/98