Elke jaar wordt er per Mortselse brievenbus ongeveer 28 kg ongeadresseerd reclamedrukwerk bedeeld.
Een deel van deze folders en kranten wordt niet of nauwelijks gelezen en verdwijnt zo in de afvalstroom. Deze bergen oud papier veroorzaken een belangrijke milieukost voor:
Om een halt toe te roepen aan deze afvalstroom heeft de Mortselse Milieu Advies Raad reeds verschillende initiatieven genomen.
In juni 1997 werd er door de Milieu Advies Raad een studie over de verspreiding van zelfklevers "ongeadresseerd reclamedrukwerk" gemaakt. Hierin werd gepeild naar:
In het kader van afvalpreventie staat de Milieu Advies Raad reeds enkele jaren in voor de verspreiding van de zelfklever "Geen ongeadresseerde reclame a.u.b.". Er werden reeds meer dan 5000 van dergelijke zelfklevers verspreid. Een belangrijk aantal hiervan is terug te vinden op de Mortselse brievenbussen.
In het kader van de aanvaardingsplicht van papierafval heeft
het Vlaamse gewest twee milieubeleidsovereenkomsten afgesloten.
De eerste milieubeleidsovereenkomst werd afgesloten met de
overkoepelende representatieve organisaties die de dagbladen,
magazines en de periodieke pers vertegenwoordigen.
De andere milieubeleidsovereenkomst werd afgesloten met de
organisaties waarvan de leden voornamelijk gratis publicaties en
reclamedrukwerk verspreiden.
In de eerste milieubeleidsovereenkomst hebben de leden van de
sectie Gratis Regionale Pers van de UUPP, Unie van de Uitgevers
van de Periodiek Pers, er zich toe verbonden een éénvormige
stickeractie te promoten ter beperking van de verspreiding van
reclamedrukwerk en gratis regionale pers, indien dit niet gewenst
is door de burger.
De gratis regionale pers is een medium met een wekelijks bereik,
volgens peilingen, van 3.450.600 Vlamingen.
De stickeractie heeft als doel diegenen te detecteren die de
bladen en/of folders niet wensen te ontvangen.
De sticker wordt gratis ter beschikking besteld en bestaat uit
twee versies. De ene laat noch regionale pers, noch folders toe.
De andere wordt gebruikt indien enkel de regionale pers gewenst
is.
In de zomer van 2001 heeft de milieuraad enkel de OVAM-zelfklever
"Regionale pers JA - Folders NEEN" bedeeld in alle
brievenbussen die niet voorzien zijn van een reklame-ontradende
sticker.
De bedoeling van de milieuraad is de personen te bereiken die nog
geen zelfklever aangebracht hebben, omdat ze de lokale bladen (vb.
't Periodiekske) wensen te ontvangen die samen met de publiciteit
rondgedeeld wordt.
Dit initiatief stelt hen in staat om de ongewenste reklame uit
hun bus te weren, maar toch lokale bladen te blijven ontvangen.
Volgens de Post waren 2001 waren 2.200 bussen voorzien van een sticker.
In 2002 is dit gedaald tot 1.382 (Er zijn dus 818 stickers van de bussen werden
verwijderd)
TOTAAL | (mediaan) | ||
Aantal getelde brievenbussen: | 2445 | ||
Penetratie zelfklevers: | brievenbus zonder zelfklever | 71% | 77% |
|
23% | 17% | |
|
6% | 5% | |
Effectiviteit bedeling blauw-rode zelfklevers: | 7% | 7% |
Verschillende bedrijven werden door de milieraad aangeschreven om te vragen in de toekomst rekening te houden met de aangebrachte zelfklevers.
Bedoeling van OVAM is dat er een meldpunt voor de klachten (bijvoorbeeld bij de milieudienst van de intercommunale) wordt voorzien. De klachten over het niet naleven van de sticker die de intercommunales ontvangen van de bevolking worden systematisch door de intercommunale aan de OVAM doorgegeven. De OVAM zal vervolgens in overleg met alle betrokken partijen verdere stappen ondernemen. Om de bedeler hierover te kunnen aanspreken, is het nodig de klachten door te geven met vermelding van het juiste adres waar de klacht zich heeft voorgedaan, en welke publicaties het betreft.
Op 18/09/97 werd er op basis van de resultaten van de studie een advies uitgebracht met aanbevelingen om die hoeveelheid ongeadresseerd reclamedrukwerk te beperken.
Volgende aanbevelingen werden door het stadsbestuur uitgevoerd:
ELITE Reklaam wenste volgende opmerkingen bij de brief van het stadsbestuur te formuleren. Zij stellen dat:
Tot 01/05/98 hield "De Post" op vraag van sommige van haar klanten (de adverteerders) geen rekening met de zelfklever "geen ongeadresseerd reclamedrukwerk".
Om te protesteren tegen deze situtatie heeft de Milieu advies Raad in september 1997 aan "De Post" gevraagd om met deze praktijk te stoppen. "De Post" liet weten dat ze wegens wettelijke voorschriften verplicht was om deze reclame in alle brievenbussen te bezorgen.
Dit negatief antwoord van "De Post" werd overgemaakt aan de ombudsman van "De Post".
Op 5 mei 1998 bekwamen we volgend gunstig antwoord van de ombudsman van "De Post":
"... De Post heeft ons uiteindelijk zijn nieuwe richtlijnen medegedeeld in verband met de uitreiking van zendingen zonder adres en het respecteren van de zelfklever "Geen reclame a.u.b.".
Deze positieve resultaten zijn vooral de verdienste van de vele milieubewuste organisaties en personen die met grote volharding zijn blijven ijveren voor de oplossing van dit probleem.
Wij geven u samengevat de beslissing van De Post :
- "Wij moeten de wens respecteren van de klant die op zijn brievenbus een zelfklever "GEEN RECLAME A.U.B."(of een soortgelijke boodschap) heeft aangebracht.
- Vanaf 01.05.1998 mag geen ongeadresseerde reclame meer in de bussen worden gedeponeerd waarop dergelijke zelfklever voor komt.
- Een uitzondering op deze regel vormen de overlijdensberichten en de officiële informatieberichten van de gemeente. ..."
Een retributie op reclamedrukwerk kan een matigende invloed hebben op de hoeveelheid ongeadresseerd reclamedrukwerk
Naar aanleiding van een klacht van een burger die ondanks de zelfklever "geen ongeadresseerd reclamedrukwerk" toch nog steeds reclame van een firma bleef ontvangen, werd er nagegaan of de betrokken firma de verplichte retributie wel betaalde.
De stad beschikt over (een) geheim(e) controleadres(sen). De gewraakte reclame, die nochtans wekelijks verspreid werd over een ruim gedeelte van het Mortselse grondgebied, werd nooit geteld op een controlepunt.
Gezien de controleprocedure op de retributie op ongeadresseerd reclamedrukwerk blijkbaar niet sluitend was, werd er een advies opgesteld met de vraag de procedure te verbeteren. Uit het antwoord van het stadsbestuur blijkt dat het stadsbestuur zich er bij neer legt dat bepaalde lokaal verspreide reclamedrukwerken aan hun controle ontsnappen. Een engagement om aan deze situatie te verhelpen is er niet.
In de omzendbrief van 31/07/92 besliste Minister Kelchtermans (departement binnenlandse aangelegenheden) dat de maximale heffing op reclamedrukwerk 0.25 centiemen mag bedragen. Dit bedrag werd nog nooit aangepast.
Op dit besluit beroept de stad zich om de hoogte van de retributie vast te stellen.
Door dit systeem betaalt een uitgever die een reclamefolder van 1 blad uitgeeft evenveel als een concurent die een ganse krant verdeelt. De Milieu Advies Raad is van oordeel dat de heffing in functie moet staan van de verdeelde hoeveelheid drukwerk (bv. tarificatie op basis van gewicht).
De Milieu Advies Raad heeft daarom Minister Kelchtermans (Vlaams Minister van Leefmilieu) gevraagd om deze omzendbrief terug te bekijken. In zijn antwoord van 30/06/98 meldt hij ons dat het niet tot zijn bevoegdheid behoort, maar toch de zaak doorgegeven heeft aan OVAM.
OVAM heeft ons op 05/08/98 volgend antwoord gegeven:
"... Het toezicht op het instellen van gemeentelijke belastingen gebeurt door de provinciebesturen die op hun beurt onder toezicht staan van het Vlaamse Gewest.
Vermits het toezicht op het instellen van gemeentelijke belastingen op reclamedrukwerk niet tot onze bevoegdheid behoort, verwijzen wij U voor deze materie door naar de heer gouverneur van de provincie ANTWERPEN of naar de heer Leo Peeters, Vlaams minister van binnenlandse aangelegenheden, stedelijk beleid en huisvesting, ...
Het Vlaams reglement inzake afvalvoorkoming en -beheer (VLAREA) van 17 december 1997 stelt met ingang van I juni 1998 een aanvaardingsplicht in voor papierafval, waaronder reclamedrukwerk. Ter invulling van deze aanvaardingsplicht worden er twee milieubeleidsovereenkomsten tussen het Vlaamse Gewest en diverse betrokkenen uit o.a. de papiersector, de distributiesector en de diverse geledingen van de perssector afgesloten waarbij naast bepalingen inzake inzameling en recyclage van het ontstane papierafval ook bepalingen inzake de voorkoming van papierafval (o.a. reclamedrukwerk) opgenomen worden.
In de besprekingen met deze sectoren komt eveneens de
inpassing van de gemeentelijke belastingen op reclamedrukwerk aan
bod.
Omdat deze besprekingen momenteel nog niet afgerond zijn kunnen
wij U niet antwoorden op uw vragen in verband met de hoogte van
de heffingsvoet, evenals in verband met de invulling op basis van
het verspreide gewicht van reclamedrukwerk in plaats van op basis
van het aantal exemplaren. ..."
De milieuraad zal bij minister Peeters gaan aankloppen met dezelfde vraag als die aan de Heer Kelchtermans gesteld is.
Op 11 september 1998 hebben wij volgend antwoord gekregen van Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden, de heer Leo Peeters:
"... De omzendbrief van 31 juli 1992 betreffende de kosteloze bedeling van reclame werd nog niet gewijzigd. Dit betekent in principe dat de aanslagvoet nog steeds niet meer mag bedragen dan 0,25 BEF per bedeeld exemplaar. Een tariefbepaling per volume is hierdoor echter niet uitgesloten voor zover dit voor de gemeente praktisch uitvoerbaar en controleerbaar is. ..."
In navolging van de beslissing van de milieuraad van 08/01/98
werd een advies opgesteld om de retributie op reclamedrukwerk te
koppelen aan het gewicht van het verdeelde hoeveelheid papier in
de stad.
Het advies werd op de vergadering van 05/11/98 echter niet
goedgekeurd daar men twijfelt dat een dergelijke heffingsvoet
ooit toegepast zal worden door het stadsbestuur. Het huidige
reglement levert nu reeds een berg bezwaarschriften op die
steevast ingewilgd worden door het provinciebestuur.
Samen met de stedelijke afvalkrant van November 1998 werd de zelfklever "Geen ongeadresseerde reclame a.u.b." van de Mortselse milieuraad verdeeld in alle brievenbussen te Mortsel.
De Robinsonlijst groepeert de namen en adressen van mensen die geen ongewenste post op naam (geadresseerd drukwerk) meer wensen te ontvangen. De bedrijven die lid zijn van het Belgisch Direct Marketing Verbond, maar ook een hoop andere bedrijven, raadplegen deze lijst voor ze een mailing versturen. De adressen uit de Robinsonlijst worden dan uit hun adresbestanden gehaald en zo wordt een hoop papierafval vermeden.
Mensen die ongewenste reclamepost op naam willen vermijden, nemen best contact op met de Vlaamse Infolijn op het nummer 0800 / 3 02 01. De Vlaamse Infolijn bezorgt deze gegevens aan de Robinsonlijst, die geïnteresseerden een formulier toestuurt om dan definitief in te schrijven op de Robinsonlijst.
Meer informatie over het Robinsonbestand:
Robinsonbestand
Belgisch Direct Marketing Verbond
Buro & Design Center
Heizel esplanade B46
1020 Brussel
Contactpersoon: Patrick Marck op het tel. 02/477.17.94
laatste wijziging: 03/01/11